"Onze kennis over middelengebruik maakt dat we geen onrealistische doelen stellen"
Joukje de Jong – Adviseur bij IrisZorg
“Hoe gaan we ervoor zorgen dat we elkaar hier niet meer zien?” Dat is de vraag die Joukje de Jong, reclasseringswerker ‘advies en diagnose’ bij IrisZorg, altijd in haar achterhoofd houdt wanneer ze een cliënt voor zich heeft. Het antwoord op deze vraag vertaalt ze naar een adviesrapport, waarin staat welke straffen en/of maatregelen ze noodzakelijk acht om de kans dat de cliënt recidiveert zo klein mogelijk te maken.
“Als adviseur bij de reclassering krijg je vanuit het Openbaar Ministerie, het gevangeniswezen of de rechtbank de opdracht om een advies te schrijven over een verdachte of veroordeelde”, legt Joukje uit. “De opdrachtgever wil dan bijvoorbeeld voorafgaand aan de rechtszitting weten hoe groot de kans is dat iemand in herhaling valt en wat er moet gebeuren om dit te voorkomen.”
“Ook kunnen we adviseren over de vraag of iemand wel of niet voorwaardelijk vrij mag komen na een gevangenisstraf of maatregel. De voorwaarden die we dan adviseren kunnen variëren van elektronische controle tot gedragsinterventies en van behandeling tot begeleid wonen. Bij verdachten van 16 tot en met 22 jaar oud adviseren we bovendien of we vinden dat het jeugdstrafrecht of het volwassenenstrafrecht toegepast moet worden.”
Risicotaxatie
Een advies komt niet zomaar uit de lucht vallen, maar wordt geschreven op basis van onderzoek. Joukje: “We bestuderen allereerst het politiedossier met het proces verbaal. Wat is er gebeurd en wat is de ernst van het delict? Vervolgens zoeken we eventuele eerdere rapportages en diagnoses over de cliënt op. En we gaan natuurlijk in gesprek met de cliënt. Aan de hand van risicotaxatie-instrumenten zoals de RISc of de Quickscan wordt bepaald of er risicofactoren aanwezig zijn die de kans op recidive vergroten. Denk aan schulden of psychische problematiek.”
Middelengebruik
Ook middelengebruik is een van die risicofactoren en daar heeft de hele doelgroep van de SVG mee te maken. “Als adviseur moet je daar altijd rekening mee houden. In de eerste plaats zoeken we uit of en hoe het middelengebruik gerelateerd is aan het gepleegde delict. Als dat helder is, gaan we kijken hoe het gebruik aangepakt kan worden. Onze kennis over middelengebruik en verslaving leidt ertoe dat we geen onrealistische doelen stellen. Voor een cliënt die al zijn hele leven verslaafd is, adviseren we niet zomaar een toezicht met middelenverbod, maar zoeken we naar een ambulante of klinische behandeling die als bijzondere voorwaarde opgenomen kan worden in een vonnis.”
Terugval
Toch komt het voor dat Joukje haar cliënten ondanks alle inspanningen vaker terugziet. “Onze doelgroep is er een die veel terugvallen kent en dat is soms lastig. Wat adviseer je over iemand die al meerdere keren een ISD-maatregel opgelegd heeft gekregen maar toch weer terugvalt in gebruik en delictgedrag? Het zijn echter de successen die het werk zo mooi maken. Het voelt goed als ik een cliënt kan motiveren om het gesprek aan te gaan. De openheid die je dan krijgt is soms verbazingwekkend. Het hele levensverhaal komt op tafel en op die manier kunnen we iemand zo goed mogelijk helpen om zijn leven weer op de rit te krijgen.”
